STAD - Eind oktober organiseerde de gemeente Groningen de Week van het Afval. Tijdens deze week ging de gemeente in gesprek met bewoners over afval scheiden, voorkomen en recyclen. Er zijn ruim 2.000 reacties binnengekomen.
De gemeente heeft deze nu verwerkt. Het algemene beeld is dat bewoners zeggen hun afval goed te scheiden, maar er zijn nog volop kansen.

Om het gesprek met bewoners te voeren trok de gemeente van wijk naar wijk en van dorp naar dorp. Op maar liefst 17 locaties stond een mobiele stand waar bewoners hun mening konden geven. Ook konden bewoners online een vragenlijst invullen. Over het algemeen geven respondenten aan hun afval goed te scheiden. Glas wordt het beste gescheiden, gevolgd door papier, klein chemisch afval en textiel. In Haren en Ten Boer lijkt iets beter dan gemiddeld gescheiden te worden, terwijl bewoners van appartementen en studentenwoningen iets slechter scheiden.

Voorkomen
De vragen gingen niet alleen om afval scheiden, maar ook om afval voorkomen.
De meerderheid van de respondenten geeft aan gebruik te maken van alternatieven om afval te beperken. Hierbij zijn het gebruik van een boodschappentas, het kopen van tweedehandsspullen en het repareren van spullen het meest genoemd. Ook het gebruik van een broodtrommel, tasjes voor groenten en fruit en een Nee-Nee-sticker worden vaak genoemd.
Bewoners kregen daarnaast de vraag voorgelegd wat de gemeente zou kunnen doen om afval te verminderen en het scheiden van afval te stimuleren. Een groot deel van de reacties op deze vraag had betrekking op het scheiden van plastic. In Groningen gebeurt dat door middel van nascheiding in de afvalverwerkingsfabriek en niet aan de voorkant in huis. Het lijkt erop dat veel bewoners zich hier niet bewust van zijn.

Kansen voor repaircafés
Er waren ook vragen over repareren en recyclen. De meerderheid van de respondenten geeft aan op de hoogte te zijn van het bestaan van repaircafés maar hier (nog) geen gebruik van te maken. De redenen om wel of geen gebruik te maken van repaircafés lopen uiteen. Respondenten zeggen bijvoorbeeld producten liever zelf te repareren en de openingstijden en/of afstand ongunstig te vinden. De respondenten zijn wel positief over het concept, en in algemene zin positief over het repareren van spullen in plaats van weggooien. Hier liggen dus kansen.

Wasbare luiers
Bijna een derde van de respondenten met kinderen in de luiers geeft aan gebruik te maken van wasbare luiers. Duurzaamheid wordt hierbij als voornaamste reden genoemd. De ouders die bewust niet voor wasbare luiers kiezen, doen dit meestal vanwege het ontbreken van gebruiksgemak bij wasbare luiers.

Papiermini
In 2020 is op verzoek van de gemeenteraad gestart met het plaatsen van extra bakken voor het scheiden van papier, glas en textiel. 44% van de respondenten heeft dit gemerkt. De meest genoemde verandering was de mogelijkheid voor een blauwe papiermini aan huis. Ongeveer een derde van de deelnemers geeft aan door de nieuwe voorzieningen (veel) beter te zijn gaan scheiden.

Zwerfvuil
De vragenlijst ging niet alleen om afval aan huis, maar ook over zwerfvuil. Opvallend is dat gemiddeld genomen de respondenten vinden dat de verantwoordelijkheid voor het voorkomen van zwerfvuil met name bij de inwoners zelf ligt en nauwelijks bij de gemeente. En voor het voorkomen van zwerfvuil wijzen bewoners gemiddeld gezien naar de inwoners en nauwelijks naar supermarkten en andere bedrijven. Oplossingen zien bewoners in het plaatsen van meer prullenbakken en/of het verhogen van de ledigingsfrequentie. Daarnaast geven respondenten aan dat zwerfafval voortkomt uit een mentaliteitsprobleem. Veel respondenten betwijfelen daarom of de gemeente wel een rol heeft in het veranderen van dit gedrag. Wel vragen respondenten voor meer campagnes, informatie en educatie rondom zwerfvuil.

Vervolg
De gemeente Groningen heeft de ambitie om in 2030 een afvalvrije en circulaire gemeente te zijn. De gemeente wil dat al het afval dat vrijkomt op de meest hoogwaardige wijze weer wordt hergebruikt als grondstof voor nieuwe producten. Recente ontwikkelingen rondom grondstof schaarste (o.a. staal, hout, glas en papierpulp) onderstrepen nog eens extra de noodzaak hiervan. Met restafval wordt bedoeld: al het afval dat nu in de ondergrondse of grijze containers gaat. Glas, papier, textiel, elektrische apparaten en in sommige wijken gft worden al aan de bron gescheiden en gebruikt voor nieuwe grondstoffen.
De gemeente heeft alle uitkomsten van de Week van het Afval naar de gemeenteraad gestuurd. Verder bekijkt de gemeente hoe een vervolg te geven aan De Week en deze uitkomsten.