GRONINGEN - Een aantal burgemeesters hopen dat de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) en minister Dilan Yeşilgöz (Justitie en Veiligheid) samen met een oplossing komen vanwege het wegvallen van persalarmeringen voor journalisten tijdens calamiteiten. Door het wegvallen van deze persalarmeringen vinden zij dat hierdoor de persvrijheid onder druk komt te staan.

Onlangs heeft minister Yeşilgöz besloten om de persalarmeringen richting journalisten stop te zetten. Door het stopzetten van deze persalarmeringen worden professionele journalisten, fotojournalisten en cameramensen per 1 april niet meer op de hoogte gehouden waar of wanneer er een incident plaatsvindt. Het besluit doet landelijk, regionaal maar ook lokaal veel stof opwaaien.

Journalisten
Om verslag te kunnen doen van incidenten, denk bijvoorbeeld aan branden en ongevallen, hebben journalisten een politieperskaart nodig. De politieperskaart laat zien dat de houder fulltime als journalist werkt en mag met deze perskaart dan ook binnen afzettingen van incidenten komen. In Groningen werken een aantal journalisten fulltime bij mediabedrijven die 24 uur per dag klaar staan om beelden te leveren aan lokale, regionale en landelijke media. Denk daarbij aan RTV Drenthe, het NOS Journaal, Opsporing Verzocht, Dagblad van het Noorden of het RTL-programma 112 Vandaag. Achter alle journaals, tv-programma’s en nieuwswebsites van kranten staat een team van professionele journalisten, fotojournalisten en cameramensen klaar om op een plaats delict (PD) ethisch te werken. Hiervoor wordt vaak ook een interne opleiding gevolgd. Daarnaast is er een goede samenwerking met de politie ‘op straat’ en met de communicatieafdeling van de politie, de Mediadesk.

Als inwoners grote rookpluimen zien, of sirenes horen die naar een ongeval gaan, willen zij weten wat er aan de hand is. Die informatie is door het besluit van Minister Yeşilgöz vanaf 1 april niet meer te krijgen. Dit betekent dat inwoners niet meer op de hoogte worden gehouden wat er in hun stad of dorp zich afspeelt. Wat slecht is voor de samenleving maar ook wordt de onafhankelijke informatievoorziening gedwarsboomd.

Persvrijheid
Door dit besluit staat de persvrijheid onder druk. De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), het Genootschap van Hoofdredacteuren en het ANP hebben een brief gestuurd naar de minister waarin zij hun ernstige zorgen uiten over het stopzetten van de persalarmeringen. De NVJ en het Genootschap van Hoofdredacteuren hebben op 21 februari met de minister een gesprek om haar voorgenomen besluit te bespreken. Tijdens dit gesprek zullen de NVJ en het Genootschap van Hoofdredacteuren mogelijke oplossingen aan de minister voorleggen en bespreken.

Burgemeesters
Die geluiden komen ook steeds meer vanuit gemeentebestuurders. Burgemeester Dadema van Raalte vertelde onlangs tegen De Stentor dat hij ‘het jammer vindt dat op deze manier de persvrijheid onder druk komt te staan’ en hoopt dat de NVJ samen met minister Yeşilgöz tot een oplossing komen. Ook Drentse burgemeesters laten zich meer horen over het stoppen van de alarmeringen. Burgemeester Bijl (Midden-Drenthe) en burgemeester Smid (Noordenveld) laten weten achter de reactie van burgemeester Dadema te staan.

Burgemeester Out (Assen) vindt dat door het wegvallen van de alarmeringen een belangrijke taak voor de journalisten verdwijnt. Out: ,,Door het besluit van de minister wordt een grote groep van (lokale) journalisten geraakt, ook in Assen. Hoewel ik het besluit van de minister vanuit het oogpunt van privacy en de daarbij behorende wet- en regelgeving begrijp, hoop ik wel dat er hiervoor een oplossing gaat komen. Journalisten hebben een belangrijke taak in onze maatschappij. Ik hoop dat de minister samen met de NVJ een andere vorm kan vinden die past binnen de bestaande wettelijke kaders.’’

De balans tussen wetgeving, privacy, persvrijheid en informatievoorziening zal goed onderzocht moeten worden, vinden burgemeesters van Oosterhout (Emmen) en Seton (Borger-Odoorn). Zij hopen dan ook dat alle partijen tot een goede oplossing zullen komen: ,,Ik kan mij voorstellen dat journalisten graag blijvend door de hulpverleningsdiensten willen worden geïnformeerd over grote incidenten. De landsadvocaat heeft echter vastgesteld dat het huidige systeem van persalarmering indruist tegen bestaande wetgeving op het vlak van privacy en het medisch beroepsgeheim. Voor de minister van Justitie en Veiligheid is dat aanleiding geweest om per 1 april het systeem van persalarmering te beëindigen. Tegelijkertijd heeft de minister wel oog voor de argumenten die door de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) en het Genootschap van Hoofdredacteuren zijn ingebracht. Binnenkort gaan de minister, de NVJ en het Genootschap met elkaar om tafel. Er zullen dan mogelijke oplossingen op tafel komen. Ik hoop dat het gesprek leidt tot een oplossing die voldoet aan wet- en regelgeving en waar zowel de minister als de NVJ en het Genootschap mee uit de voeten kunnen.’’

Politie
Vanuit de politie is er begrip voor de minister en ook voor alle journalisten. Ramona Venema, Coördinator Media & Publiciteit bij de politie Noord-Nederland, heeft het automatisch alarmeren van journalisten altijd als prettig ervaren: ,,Voor ons maar vooral ook voor de journalisten. Vooral omdat de centralist dit niet meer hoeft te doen.’’ Het automatisch alarmeren voor journalisten heeft als voordeel dat de politie geen extra werk hiervan heeft. Door bepaalde codes in de meldkamer worden journalisten gelijk mee gealarmeerd tijdens een melding.

Venema: ,,Wij hebben begrip voor het besluit van de minister. Wij zijn vanuit de politie in een werkgroep ook druk in overleg wat er nog mogelijk is. Het moet passen binnen wet- en regelgeving. Daarin zoeken wij wat nog de mogelijkheden zijn. De samenwerking tussen ons als politie en de journalisten in Noord-Nederland hebben wij altijd als prettig ervaren. Ik hoop dat er een passende oplossing komt wat voor alle partijen goed werkt.’’

groningenactueel