Gemeente Westerkwartier moet keuzes maken om financieel gezond te blijven

Groningen

Gemeente Westerkwartier moet keuzes maken om financieel gezond te blijven

WESTERKWARTIER - Gemeente Westerkwartier sloot 2023 af met een positief resultaat van 11 miljoen euro. Dat blijkt uit de jaarrekening van de gemeente. Het positieve resultaat geeft een vertekend beeld van de financiële situatie voor de komende jaren. Vanaf 2026 ontvangen alle Nederlandse gemeenten minder geld van de Rijksoverheid. Het meerjarenbeeld van gemeente Westerkwartier laat een tekort van ongeveer 9 miljoen euro zien. Een fors bedrag, wat betekent dat de gemeente keuzes moet gaan maken om ook vanaf 2026 financieel gezond te blijven.

Jaarrekening 2023 positief

De jaarrekening 2023 van gemeente Westerkwartier sluit af met een positief resultaat van afgerond 11 miljoen euro. Een groot deel van dit bedrag is niet vrij besteedbaar maar blijft bestemd voor het oorspronkelijke doel, zoals meerjarige projecten. Het restant gaat naar de algemene reserve, de ‘spaarpot’ van de gemeente. Die mag, onder voorwaarden, gebruikt worden voor tegenvallers in de toekomst.

Minder inkomsten voor de gemeente

Vanaf 2026 ontvangt gemeente Westerkwartier fors minder inkomsten van de Rijksoverheid.

De gemeente verwacht jaarlijks 9 miljoen euro te moeten bezuinigen. Door een extra eenmalige korting in 2025 die het Rijk onlangs heeft aangekondigd, is ook in 2025 al sprake van een tekort op de begroting van bijna 3 miljoen. Het college van burgemeester en wethouders stelt voor om dit op te vangen met middelen uit de algemene reserve.

Onderzoek begroting – waarop kan bespaard worden en wat betekent dit?

Ter voorbereiding op het financieel ravijn vanaf 2026 laat het college een onderzoek doen naar de begroting. Op welke uitgaven kan de gemeente besparen en wat betekent dit voor inwoners? In het najaar gaat het college hierover in gesprek met de gemeenteraad, want er zullen scherpe keuzes gemaakt moeten worden. De gemeente wil met de vastgestelde ambities graag bijdragen aan de grote maatschappelijke opgaven die er zijn. Maar een aantal ambities zal mogelijk toch (tijdelijk) worden bijgesteld. De woningbouwopgave is hier een voorbeeld van.

Wethouder Bert Nederveen: ‘Ondanks het feit dat het financieel lastiger wordt, proberen we onze ambities zoveel mogelijk voort te zetten. Kritisch kijken naar onze uitgaven houdt ons scherp. We zullen tegen een aantal dilemma’s aanlopen en moeilijke keuzes moeten maken die we liever niet willen. Daarbij vind ik het belangrijk dat onze kwetsbare inwoners hier niet de dupe van worden.’

Tussenstand coalitieakkoord 2022 – 2026

Halverwege deze bestuursperiode heeft het college de tussenstand opgemaakt van het coalitieakkoord. Samen met inwoners, de ambtelijke organisatie en de raad is er in de afgelopen twee jaar veel werk verzet. Het college is tevreden over de tot nu toe behaalde resultaten. Zo zijn maatregelen genomen om dorpshuizen (financieel) te helpen zodat zij blijven bestaan. Dit is belangrijk voor de leefbaarheid in de dorpen. Ook is er in goed contact met inwoners, vertegenwoordigers van dorpsbelangen en woningcorporaties gestart met het maken van woonplannen voor diverse dorpen. Daarbij wordt gekeken naar de behoefte aan nieuwe woningen, het verbeteren van huidige gebouwen en hoe prettig de woonomgeving is.

Het college gaat met vertrouwen de tweede helft van de bestuursperiode in. Het financieel tekort vanaf 2026 is daarbij een grote uitdaging, net als de inzet op opvang en integratie van statushouders en vluchtelingen.

Raad

De raad behandelt de perspectiefnota 2025-2028, jaarrekening 2023 en bijbehorende stukken op 26 juni en 10 juli 2024. De betreffende financiële stukken zijn te vinden op de website van gemeente Westerkwartier.