GRONINGEN - Bij het meldpunt ‘long covid onder zorgprofessionals’ dat de FNV eind december opende, geeft een kwart van de medewerkers met long covidklachten aan, binnenkort twee jaar ziek te zijn. Het gaat om minimaal 500 zorgprofessionals die daardoor hun baan kwijt dreigen te raken en in de WIA belanden, laat het FNV weten. 

Hun inkomsten nemen met 30 tot 50% netto af. De FNV wil daarom dat er snel oplossingen komen voor deze groep mensen, die grotendeels tijdens het werk besmet zijn geraakt.  Vandaag presenteert de FNV een rapport met aanbevelingen richting de overheid, werkgevers, arbodiensten en andere belanghebbenden, dat zowel praktische als financiële oplossingen biedt.

In de eerste drie weken dat het meldpunt voor zorgprofessionals met long covid open staat, heeft de FNV 2.087 meldingen ontvangen. Hiervan denkt 70% op het werk besmet te zijn geraakt. Tijdens de eerste golf (maart – juli 2020) waren de richtlijnen nog erg onduidelijk en werkten veel zorgmedewerkers zonder persoonlijke beschermingsmiddelen. Mensen met long covid houden langdurig klachten zoals vermoeidheid, kortademigheid, pijn op de borst, spierpijn, hoofdpijn, aanhoudende verhoging of kampen met depressie of vergeetachtigheid.

FNV vicevoorzitter Kitty Jong: ‘Vanaf maart aanstaande is de eerste groep getroffen mensen al twee jaar ziek. Zij hebben al een brief van het UWV ontvangen. Alleen al via ons meldpunt, hebben 500 mensen aangegeven dat ze binnenkort hun baan dreigen te verliezen na het tweede ziektejaar. In werkelijkheid zal deze groep, die er financieel flink op achteruit gaat, nog veel groter zijn. De FNV wil daarom dat er met spoed werk gemaakt wordt van een financiële tegemoetkoming voor deze zorgwerkers die in de frontlinie stonden en soms nog steeds staan.’

Gebrek aan erkenning
Om naast de harde cijfers ook meer inzicht te krijgen in het ziekteproces, de reacties vanuit de werkomgeving en de financiële en maatschappelijke impact voor de zorgmedewerkers, heeft de FNV een kwalitatief onderzoek laten uitvoeren. Onafhankelijk onderzoeker Stella Jonkhout heeft hiervoor twaalf diepte-interviews gehouden met werknemers uit verschillende zorgbranches, zoals de ambulancezorg, gehandicaptenzorg, ziekenhuizen, thuiszorg en verpleeghuizen. Uit hun persoonlijke verhalen blijkt dat er weinig begrip en steun op de werkvloer wordt gevoeld. Long covid en de bijkomende klachten zijn onbekend. De druk om snel weer te gaan werken is daardoor hoog. Enerzijds uit loyaliteit naar collega’s, maar ook vanuit financieel oogpunt. Na het eerste ziektejaar vindt een loonderving van 30 procent plaats. Daarnaast worden veel kosten gemaakt voor bijvoorbeeld revalidatie die niet vergoed worden door de zorgverzekering.  

Praktische en financiële aanbevelingen
Jonkhout constateert dat de huidige regelgeving voor het tweede ziektejaar tekort schiet voor medewerkers met long covid en doet daarvoor aanbevelingen op de lange en korte termijn. Omdat er nog veel onduidelijk is over de duur van de klachten, is een praktische aanbeveling dat alle partijen waar long covidpatiënten mee in aanraking komen op het gebied van ziekte, werk en re-integratie hun kennis bundelen en beter gaan samenwerken. Het UWV, arbodiensten, werkgevers, verzuimcoaches, HR-medewerkers, verzekeringsartsen, C-support en het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten zouden samen meer praktische steun, kennis en erkenning moeten bieden aan deze doelgroep. Uit deze samenwerking kunnen richtlijnen ontstaan over hoe bedrijven om moeten gaan met deze (beroeps)ziekte.

Ook zou er op korte termijn een tegemoetkomingsfonds moeten komen, net zoals er in andere landen in Europa ook al compensatieregelingen zijn. Dit zou vergelijkbaar kunnen zijn met de fondsen die we in Nederland al kennen voor de beroepsziekten OPS (schilderziekte) en asbestziekten. Iedere zorgverlener die in het tweede ziektejaar belandt door covid-19, zou recht moeten hebben op een compensatie voor de terugval in inkomsten uit dat fonds. Het particuliere ZWiCfonds dat nu al bestaat, keert alleen een uitkering uit aan zorgverleners die door een coronabesmetting op de IC terecht zijn gekomen of zijn overleden.