STAD - Minister van VWS Ernst Kuipers liet zich maandagmiddag bijpraten over psychedelica in de zorg, immunotherapie, Lifelines en prehabilitatie. Ook krijgt hij van ZonMw een rapport over het gebruik van psychedelica als medicijn. Een deel van het bezoek was in het UMCG en een deel in ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten.

Psychedelica in de zorg
Psychedelica, zoals ketamine, MDMA en psilocybine, zijn in opmars als medicijn. Bijvoorbeeld voor mensen met ernstige depressies, pijn en PTSS bij wie standaardbehandelingen geen uitkomst bieden. Onderzoekers van het UMCG maakten in opdracht van ZonMw een rapport over therapeutische toepassingen van psychedelica. Daarin beschrijven zij de kansen, risico's en uitdagingen van deze nieuwe behandelingen. Ook pleiten zij voor een landelijk netwerk van universitair medische centra en GGZ-instellingen voor de coördinatie van grootschalig onderzoek, opleiding, accreditatie en kwaliteitsbewaking. Het rapport ‘Therapeutische toepassingen van psychedelica’ werd maandag tijdens een minisymposium over dit onderwerp in het UMCG aangeboden aan de minister. Ook ging de minister in gesprek met patiënten die voor ernstige depressie zijn behandeld met ketamine en psilocybine en met behandelaren van het ARQ Centrum ‘45 en het Universitair Centrum Psychiatrie van het UMCG. 

Immunotherapie met CAR-T
CAR -T-cel immunotherapie is een relatief nieuwe behandeling waarmee uitbehandelde patiënten met lymfeklierkanker toch genezen kunnen worden. Het is een eenmalige behandeling waarbij de eigen T-cellen van de patiënt worden gebruikt.  Deze T-cellen, een bepaald type witte bloedcellen, spelen een belangrijke rol in de  afweer van het lichaam tegen kanker en infecties. De T-cellen worden uit het bloed van de patiënt gehaald en in een laboratorium aangepast: er wordt een CAR (Chimer Antigeen Receptor) aan toegevoegd. Daardoor kan de T-celgericht de kankercellen herkennen en aanvallen. Het eigen afweersysteem van de patiënt wordt zo dus gericht gestuurd om de kankercellen uit te schakelen.  

Een probleem zijn kosten en beschikbaarheid van CAR-T celtherapie. Het UMCG ontving eerder al een grote subsidie om de CAR-T-cellen zelf te kunnen producerenen en heeft hiervoor een netwerk opgezet met andere academische centra in Nederland. Inmiddels zijn de eerste patiënten  behandeld met CAR-T-cellen die het UMCG in studieverband heeft geproduceerd. Voordeel is dat deze cellen goedkoper en direct beschikbaar zijn. Minister Kuipers werd bijgepraat over deze vorderingen en de kansen die de therapie kan bieden bij andere kankersoorten.  

Prehabilitatie 
In Drachten stond prehabilitatie op het programma: zorgen dat patiënten die een zware operatie moeten ondergaan  zo goed mogelijk in conditie zijn. Dat vermindert het risico op allerlei vervelende complicaties, verkort de ziekenhuisopname en is daarmee niet alleen goed voor de patiënt zelf, maar draagt ook bij aan het beteugelen van de almaar stijgende zorgkosten. In het UMCG en Nij Smellinghe wordt, net als in andere ziekenhuizen in Noord-Nederland volop geëxperimenteerd met prehabilitatie. Toch is de praktijk soms weerbarstig. Mensen willen het liefst zo snel mogelijk geopereerd worden. Oefeningen doen terwijl ze zich zo slecht voelen, is voor sommigen een brug te ver. Minister Kuipers werd bijgepraat over de kansen van prehabilitatie en de uitdagingen. Op 21 september is het 3e nationale prehabilitatie congres in het UMCG. 

Lifelines
Tot slot kwam Lifelines, de grootste data- en biobank van Nederland, aan de orde. Daarin wordt al 15 jaar gezondheidsinformatie verzameld van 167.000 Nederlanders. Deelnemers leveren om de paar jaar materiaal in, zoals urine, bloed en haar, ze krijgen functiemetingen van bijvoorbeeld hun bloeddruk en cholesterol, en beantwoorden regelmatig vragenlijsten. Met die schat aan data kunnen onderzoekers van over de hele wereld onderzoek doen naar factoren die van invloed zijn op (het ontstaan van) ziekte en gezondheid.  Tijdens het vorige werkbezoek werd de minister bijgepraat over de verschillende Lifelines-onderzoeken naar (long-)covid. Nu werd besproken hoe Lifelines kan bijdragen aan het onderbouwen, monitoren en evalueren van de doelen uit het Integraal Zorgakkoord. 

In dit akkoord van het kabinet zijn onderzoek naar en de aanpak van Alzheimer, obesitas en kanker belangrijke doelstellingen. Lifelines-gegevens kunnen daar een sleutelrol in spelen. In 2024 moet de vierde onderzoeksronde van start gaan. Daarvoor is de financiering nog niet rond. De derde onderzoeksronde is nog in volle gang. 

Hanzehogeschool
Vanavond is minister Kuipers te gast bij de Academie voor Verpleegkunde van de Hanzehogeschool waar hij in gesprek gaat met (leerling) verpleegkundigen over ontwikkelingen in de zorg en het beroep van verpleegkundige. Kuipers is van 19:30 tot 21:20 uur aanwezig in de Serre van het Wiebenga.

groningenactueel p2000 112nederland