GRONINGEN - Na 46 jaar neemt NS afscheid van het Stadgewestelijk Materieel (SGM) zoals de eerste en oudste Sprinter van NS officieel heet. De trein is inmiddels verouderd en de nieuwe Sprinter (Sprinter Nieuwe Generatie) staat klaar om ook het plekje van de laatste SGM over te nemen. Een laatste SGM gaat naar het Spoorwegmuseum, waar jaren spoorgeschiedenis bewaard blijft.

In totaal heeft NS 90 SGM-treinstellen gehad, die zijn gebouwd door treinenbouwer Talbot. Reizigers kwamen de treinen de afgelopen jaren al steeds minder tegen. De afgelopen maanden reden er nog 25 treinstellen van dit type rond, onder andere tussen Den Haag en Dordrecht en tussen Utrecht en Baarn. Na het afscheid van de laatste SGM heeft vanaf dan elke NS-trein airconditioning en een toilet. Veel reizigers zullen de trein namelijk herinneren aan het ontbreken daarvan. Ook hebben alle Sprinters dan een gelijkvloerse instap.

Terug in de tijd

In maart 1975 rolde de allereerste SGM uit de fabriek. Een heel nieuw type trein, die we nu allemaal kennen als de Sprinter. Met meer en bredere deuren en meer motoren dan ouder materieel, reed hij vanaf 1977 op de Zoetermeer Stadslijn. Die metroachtige verbinding naar en door Zoetermeer vroeg om treinen die snel konden optrekken en afremmen en maar kort op de stations hoefden te stoppen.

Tot 1983 kocht NS in totaal 90 SGM-treinstellen, 30 tweedelige en 60 driedelige. Ze reden vooral veel rond Den Haag, Rotterdam en Amsterdam. In de jaren ’90 kwamen reizigers de SGM als SpitsPendel ook tegen tussen Vlaardingen en Rotterdam en als StrandSprinter van Haarlem naar Zandvoort.

Iconisch geel

Begin jaren 2000 kreeg de SGM een volledige metamorfose. Zo veranderde de iconische kleur geel naar een combinatie van wit, blauw en geel en werd het interieur volledig vernieuwd. De SGM werd het voorbeeld voor alle nieuwe sprinters die NS daarna aanschafte. Tegelijkertijd werd de bijnaam Sprinter nu de standaard voor het regionale treinverkeer van NS: geen stoptrein meer, maar Sprinter.

Het is gebruikelijk dat we na jaren trouwe dienst op den duur afscheid nemen. Eind 2018 kwam de Sprinter Nieuwe Generatie op het spoor die de oer-Sprinter vervangt. Vanaf toen is NS stapsgewijs begonnen met het verkleinen van de SGM-vloot.

Duurzaam afscheid
De SGM-treinen krijgen een tweede leven door middel van hergebruik en recyclen. Zo zijn verschillende onderdelen hergebruikt in andere treintypes en zijn er 800 treinramen gedemonteerd voor de bouw van een fietsenstalling nabij station Eindhoven. Nadat alle bruikbare materialen en onderdelen een tweede leven hebben gekregen, wordt de trein circulair ontmanteld en worden de overgebleven onderdelen zo goed mogelijk gescheiden voor recycling.

Op zaterdag 11 december rijdt de allerlaatste trein zijn laatste rit tussen Zwolle en Utrecht. Vanwege de coronamaatregelen is het helaas niet mogelijk een afscheidsrit te organiseren.